De compleet losgeslagen versnelling en disproportionele ambities op duurzaamheid, innovatie en verandermanagement maken het leven van de inkoper en contractmanager een beetje zuurder. Niet dat we zo’n zuurpruimen zijn, maar we verzuren wel onder de druk en de verwachting. Ik zal je vertellen waar ‘m dat in zit.

Een citroen is niet te doen!

Die ambities zijn net citroenen. Ze zien er mooi en aantrekkelijk uit, lekker zonnig kleurtje. Maar niet te vreten. Je moet er eerst iets mee doen om er wat van te kunnen maken. Je moet zo’n ding namelijk eerst verwerken in een gerecht of in een drankje. En dan niet te veel, want dan is het alsnog niet te harden. Dus iedereen vindt ze wel aantrekkelijk, maar zit er niet echt op te wachten.

Geef de citroen dan gewoon aan inkoop

Maar inkoop neemt ze gretig in ontvangst. Dat snap ik ook wel. De gedachte dat inkoop een wezenlijke bijdrage moet leveren aan de opgave biedt namelijk ook kansen. De kans om eindelijk positie en waardering te krijgen. Kan inkoop eindelijk ook een keertje shinen in de boardroom. Maar laat je niet gek maken. Iets wat opgepoetst is, heeft altijd een minder mooie zijde. Eentje die maar lastig te keren is.

Of je er even jus van kunt maken

Hoe hoger de complexiteit, hoe meer dit vraagt om synergie tussen de verschillende beleidsmakers. En is een gedreven cohesie tussen de specialisten noodzakelijk om uiteindelijk te komen tot een ijzersterk recept. Een strategie noem je dat ook wel. Maar daar heeft nu net niemand tijd voor. Daar is inkoop toch van? Nou, op het cv van een inkoper vind je niks terug over pfas, asbest, milieuzones, CO2, zure regen of Limoncello.

Nee. Daar is inkoop niet van. Inkoop is ook geen opdrachtgever, geen budgethouder, geen inhoudsdeskundige of eigenaar.

Gatver, er zitten pitjes in

En opeens is de inkoper een soort pit. Iets vervelends dat overal tussen zit en maar niet weggaat. Nou, dan douw je het geheel toch even in de sapcentrifuge. Maken we er gewoon water met een smaakje van en zet je dat op de markt.

Maar zo werkt het natuurlijk niet. Je kunt geen citroen kopen met sinaasappelsmaak of zonder pitjes. En ook geen stukjes om die vervolgens in dezelfde limonadekan te mikken.

Als de ogen op inkoop blijven gericht

Het is dus nodig om vanuit waardegerichte samenwerking te komen tot een goed verhaal. En vanuit mensgedreven en wederkerige samenwerking het einde voor ogen te houden. Het uitvoeren van een inkooptraject of aanbesteding is feitelijk een administratief tactisch en of juridisch proces met een hoog repetitief gehalte. Inkopen vraagt om een andere inspanning, met de drijfveer om complexe vraagstukken op te lossen. Waarvoor een inkoopteam of professional niet verantwoordelijk kan worden gehouden als ze hiervoor niet ook hiërarchisch aan de lat staan.

Mensgedreven werken gaat over de onderstroom

De pijlers die wezenlijk van invloed zijn op de onderstroom van inkoop en contract- en leveranciersmanagement (CLM), zijn:

• Een inkoopprofessional is altijd een zij-instromer. Deze mensen maken dus altijd om persoonlijk gemotiveerde redenen de keuze om door te stromen naar het inkoopvak, waaronder CLM. Dit is een sterke, persoonlijke en intrinsieke drijfveer. Don’t bullshit them.
• Het inkoopvak staat altijd onder druk van de grilligheid van de economie en geopolitiek. Dit heeft direct invloed op omstandigheden in de markt, regelgeving en de organisatie. Veranderingen werken direct door in het inkoopspeelveld. Wat vraagt om consistent en integer werken, maar een inkoper heeft ook gewoon gevoel.
• Inkoopmanagement gaat feitelijk nooit over ‘iets kopen’ of sec geld uitgeven. Dat heet bestellen. Inkopen gaat over complexe vraagstukken doorgronden en doorvertalen naar de werkelijke behoefte van de eindgebruiker. Wat weer leidt tot onmiskenbare euro’s en het betalen van facturen.

Iets wat een inkoper alleen succesvol kan doen als er de juiste cohesie is met de business. Iets dat zonder sociaal en collegiaal verwantschap niet lukt.