Inkoop is in transitie.
Wat ooit begon als een strak geordend proces – specificeren, selecteren, contracteren – is vandaag de dag een complex speelveld waarin strategie, data, samenwerking en persoonlijke rolinvulling samenkomen. Toch blijven veel organisaties vasthouden aan het klassieke inkoopnarratief. Een narratief dat ooit functioneel was, maar inmiddels te krap is geworden voor de ambities en uitdagingen van nu.
In dit artikel laat ik zien waarom we dat oude verhaal zijn ontgroeid, wat er nodig is voor een herpositionering van inkoop, en hoe je als professional regie pakt op je rol, je data en je impact.
Het inkoop-narratief: een gedeeld verhaal
Het inkoop-narratief is het verhaal waarmee we onze activiteiten en resultaten duiden. Het geeft betekenis aan beleid en strategie, en helpt om draagvlak te creëren bij stakeholders. Het verbindt inkoop met andere functies en zorgt voor een gedeeld begrip van doelstellingen.
Toch zijn we dit narratief ontgroeid. Niet omdat het fout is – zonder deze basis stonden we niet waar we nu staan – maar omdat het te beperkt is geworden voor de uitdagingen van vandaag.
Van proces naar bedoeling
We houden onszelf graag voor dat we “strategisch” bezig zijn door het proces te volgen. Maar diep vanbinnen weten we: het is vooral tactisch. Het model beschrijft hoe je een procedure afwikkelt, contracten sluit en bestellingen bewaakt. Belangrijk, maar systemisch. Geen strategie.
Strategie gaat over de bedoeling. Waar wil je als organisatie over drie, vijf of tien jaar staan? Hoe creëer je echte meerwaarde voor processen, kwaliteit, organisatie en relaties? Wat heeft de klant nodig – niet alleen wat hij vraagt? En hoe verhoudt dat zich tot de prijs die je bereid bent te betalen?
Strategische inkoop vraagt om keuzes die verder gaan dan voorwaarden en specificaties. Het vraagt om inzicht in kritische succesfactoren, borging van primaire processen en het vermogen om excellentie te onderscheiden van goed genoeg.
Een collectieve case
Wat dit extra urgent maakt? Dit speelt overal. Inkopers uit verschillende sectoren herkennen dezelfde patronen. In webinars, gesprekken en praktijkvoorbeelden komt steeds weer naar voren dat het oude narratief knelt. De processen worden gevolgd, maar de strategische bedoeling raakt uit beeld. Dit is geen incident, maar een structureel signaal. Het is een collectieve case – en dat maakt het des te belangrijker om het gesprek te voeren.
Data als fundament van regie
En hier wordt het spannend. Want inkoop draait niet alleen om visie en lef, maar ook om iets fundamenteels: data.
Data is de ruggengraat van het inkoopproces. Operationele inkoop wordt vaak gezien als het laagste volwassenheidsniveau, maar juist daar ligt de hefboom. Zonder betrouwbare datastromen en contractadministratie kun je tactisch en strategisch niets onderbouwen. Dan werk je met aannames – en dat is risicovol.
De onderstroom – je positionering, regie en lef – moet dus ook gestoeld zijn op data. Alleen dan kun je spreken van volwassen inkoop. Zonder goed beheer is er geen succesvol contract lifecycle management (CLM), en dus ook geen efficiëntieslag.
Rolbewustzijn, draagkracht en gedeelde verantwoordelijkheid
Inkopers die het hele veld bespelen – van specificatie tot nazorg – voelen zich vaak verantwoordelijk voor alles wat er gebeurt. Maar die verantwoordelijkheid moet gedeeld worden. De business moet zich aangesproken voelen op de keuzes die zij maakt, en de gevolgen daarvan. Inkoop is geen fixer, maar regisseur. Draagkracht is geen vrijbrief voor draaglast.
Daar komt je rol bij kijken. Of je nu kwartiermaker, verbinder of stuurman bent: je rol is meer dan een functietitel. Het is gestoeld op je intrinsieke voorkeuren – de reden waarom je ooit voor inkoop hebt gekozen. Maar die drijfveren raken vaak naar de achtergrond. Je bent de hele dag bezig met taken die daar geen raakvlak mee hebben. Dat zorgt voor dissonantie, stress en energielekken. En het zet de kwaliteit van je werk structureel onder druk.
Juist daarom is energiemanagement cruciaal. Het bepaalt hoe goed je de – al dan niet vaak saaie maar cruciale – administratieve taken uitvoert. Contractadministratie is geen bijzaak. Het is de plek waar strategie, tactiek en operatie samenkomen. Daar zie je of afspraken werken, of data betrouwbaar is, en of je kunt bijsturen.
De volgende stap: van narratief naar regie
In mijn webinar twee weken geleden werd het haarscherp zichtbaar: het oude inkoopnarratief is te smal geworden. Iedereen herkende het belang van rolduidelijkheid, energiebalans en datagedreven werken. Maar ook hoe het switchtasken tussen inkoopactiviteiten drukt op de kwaliteit van bijdragen aan strategie en tactiek.
We zijn het traditionele inkoop-narratief ontgroeid.
De klassieke modellen bieden houvast, maar geen antwoord op de strategische vragen van vandaag. Inkoop vraagt om regie, om datagedreven keuzes, en om een rolvervulling die past bij je intrinsieke drijfveren. Dat betekent: de business aanspreken op gedeelde verantwoordelijkheid, energielekken voorkomen, en contractadministratie inzetten als hefboom voor impact.
De volgende stap is geen nieuwe procedure, maar een nieuw verhaal. Een verhaal waarin inkoop niet volgt, maar leidt. Doe je mee?
👉 In de Workshop Fast Track Contractregie laat ik je zien hoe je dit concreet maakt. Hoe je jouw rol en energie slim inzet, hoe je contractadministratie gebruikt als hefboom, en hoe je vanuit data en onderstroom regie pakt op je business.
Niet nóg een training over procesvolging, maar een short cut naar impact, grip en vertrouwen – vanuit synergetische, relationele inzet.