Welke inkoopbasisprincipes houd jij erop na als inkoopprofessional?

Ons moreel kompas bepaalt raad en daad. Het gaat over zaken als integriteit, ethiek en vertrouwen. Maar het gaat ook over houding en gedrag. Het wordt gedreven door jouw meest intrinsieke waarden en drijfveren. Denk aan waarden als eerlijkheid, vertrouwen en rechtvaardigheid. Dit maakt ethiek verre van meetbaar of tastbaar. En maakt het net zo ongrijpbaar als emoties, overtuigingen of aannames. Het gaat over persoonlijke voorkeuren en is dus wederom subjectief. Hoe ga je hier als inkoopprofessional dan mee om?

Hoe verhoudt moraal zich tot het inkoopspeelveld?

Wanneer vertoont iemand nou eigenlijk onwenselijk of zelfs grensoverschrijdend gedrag? Dit is niet wetenschappelijk te onderbouwen. Het is immers subjectief. Zowel voor de persoon in kwestie als voor andere betrokkenen. Of houding en gedrag binnen een situatie te beoordelen is als onwenselijk, overschrijdend of juist passend ligt er dus aan hoe jij hierover oordeelt, of je iets oké vindt of niet, of wanneer je iets goed doet of slecht. Als je dit voor jezelf nagaat, zal er niet zoveel van te vinden zijn. Dit is gewoon hoe jij naar de dingen kijkt en daar uiteindelijk een oordeel over velt. Het moreel kompas begint dus eigenlijk pas te spelen als het gaat over vraagstukken in relatie tot het zakelijk speelveld, of een andere vorm van groepsverband. Jij bepaalt met jouw persoonlijk moreel kompas de richting binnen de betreffende context. Het helpt dan om binnen de context heldere kaders te hebben en aan de voorkant het speelveld te bepalen.

Inkoopbasisprincipe #1: Wees betrouwbaar & consistent

• Er is geen Quick fix of Short cut;
• Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

Dit betekent niet alleen ‘het goede’ doen, maar ook impopulaire beslissingen durven nemen. En dat is niet altijd even makkelijk. Belangen en politieke druk kunnen meespelen en je voor een enorm dilemma stellen. Als je iemand graag mag, maar zaken ontdekt of waarneemt over deze persoon kan je het feitelijk niet ontweten. En wordt je ongevraagd deelnemer in de situatie.

Inlevingsvermogen

Hoe ga je hier dan mee om? En wat is er nodig om te zorgen dat jij er in ieder geval geen gewetenswroeging van krijgt? Jouw houding en gedrag wordt gevormd door persoonlijke normen en waarden en drijfveren. Te samen vormt het de basis jouw primaire blik op het inkoopspeelveld vanuit sociale verbinding. Maar dit referentiekader is ook gekleurd en gevormd door de stroom van het leven. De mate waarin, heeft weer te maken met cognitie, kennis en ervaring en sociaalemotionele intelligentie. Het is dus absoluut niet zwart-wit te noemen. Het helpt om zaken van meerdere invalshoeken te bekijken als je het idee hebt dat er een beroep wordt gedaan op je moreel kompas, of dat van een ander. Hoe zou ik willen dat er hierin gehandeld wordt als het over mij zou gaan? Wat zou ik belangrijk vinden om mee te geven, of zeggenschap over te hebben?

Inkoopbasisprincipe #2:  Werk zorgvuldig & integer

• Kan het morgen onder jouw naam op de voorpagina van de krant?
• Begin met het einde voor ogen.

Dit gaat verder dan alleen tegen iemand zeggen dat je ziet dat iemand op een bepaalde manier handelt. Of tegen iemand zeggen dat wat je waarneemt je dat echt niet vind kunnen. Iets zeggen, dus ergens letterlijk woorden aangeven, is geen vrijbrief die je vervolgens zonder gevolgen kunt inzetten. Als je ergens een standpunt op inneemt, moet je er ook op aanspreekbaar zijn. Nog sterker is als je ook een handreiking doet in de vorm van feed forward.

Het innerlijk kompas

Zoals hiervoor omschreven, is het moreel kompas dus iets persoonlijks en wordt het gevormd door leven, leren en werken. Vanuit al deze aspecten zal er dan ook geregeld wel iets zijn dat een beroep doet op je moreel kompas. Dit zal dan ook nooit alleen gaan over het voldoen aan maatschappelijke standaarden of de regels volgen binnen de ‘bedrijfscultuur’. Het gaat juist over schuldgevoel, besef en empathie. Ook wel het innerlijk kompas genoemd. Dit maakt dat je kunt overdenken wat er aan de hand is, verder dan alleen wat jij als belangrijk beschouwt vanuit jouw persoonlijke waarden. En dat jij je kunt inleven in de standpunten van een ander. Het is belangrijk om in alle eerlijkheid te leren luisteren naar je onderbuikgevoel (intuïtie) en die met feiten te kunnen onderbouwen.

Inkoopbasisprincipe #3:  Handel vanuit Sociale Verbinding

• Ons werk is van sterk wederkerige aard;
• Draagt het positief bij aan de bedoeling?

Alles wat er in jouw directe omgeving gebeurt, heeft ook direct invloed op jouw gemoedstoestand. Zelfs wanneer we alleen zijn, gaan onze gedachten 9 van de 10 keer over interactie met anderen.

Omdat we sociale wezens zijn, is sociale verbinding dus belangrijk voor de mate waarin we goed kunnen presteren en ons veilig voelen. Zo heeft onderzoek aangetoond dat financiële beloning voor werk anders door de hersenen wordt geregistreerd dan een beloning in de vorm van en compliment of schouderklop. De hersenen beschouwen de werkomgeving, waaronder het inkoopspeelveld, primair als een sociaal systeem. De hersenen maken hierin geen onderscheid tussen vrienden, collega’s of familie.

Lees hierover meer in het artikel: Vitaliteit is een superkracht van de inkoopprofessional – Inkoopheld

Moraal van het verhaal

Leer te navigeren met jouw moreel kompas. Door schade en schande, maar bovenal door te leren vertrouwen en te leren incasseren. En laat jezelf niet in de steek als het moeilijk wordt. Praat erover met anderen en ga bij jezelf na waarom bepaalde waarden belangrijk voor je zijn. Dit is waarom je over de dingen denkt, zoals je d’r over denkt. Je hoeft de mening van een ander niet over te nemen. En je moet zeker ook niet bang zijn voor de mening van een ander. Wellicht dat die ander er nog erger mee worstelt dan jou en zich geen raad weet. Of hierover geen houding weet aan te nemen. Dus maak jezelf ook geen illusies. De weg naar de hel is geplaveid met mooie voornemens, maar levert niets op. Doe wat goed voelt voor jou, met besef van actie en gevolg en ben daarop aanspreekbaar.

Inkoopbasisprincipe #4: Streef naar Optimale Flow & Laserfocus

• Laat de verantwoordelijkheid waar die hoort;
• Doe geen oneigenlijk werk.

Het gaat hiermee niet over jouw persoonlijke belangen of over die van een ander. Dit gaat in breedste zin van het woord over ‘hoe’ het geld van de organisatie volgens vastgesteld beleid mag worden uitgegeven. En de kunst zit ‘m juist in het kunnen handelen naar de letter en de geest. En dat vraagt om know-how en een flinke set aan People skills.

Lees ook het artikel: Naar de letter en de geest – Inkoopheld